ეროვნული ნაკრების ისტორია: დასაწყისი

საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია 1990 წლის 15 თებერვალს დაარსდა თბილისში, ვერის პარკში, ჭადრაკის სასახლეში გამართულ დამფუძნებელ ყრილობაზე. მას შემდეგ 35 წელიწადი გავიდა.
წერილების ციკლი, რომელსაც დღეს ვიწყებ ლიდერსპორტთან ერთად, ამ თარიღს ეძღვნება. დღევანდელი ჩანახატით და მომდევნო სტატიებით დამოუკიდებელი ქართული ფეხბურთის პირველ ნაბიჯებს და პირველ ათწლეულს, არაერთი საინტერესო მოვლენით აღსავსე 90-იანებს გავიხსენებ.
პირველი წერილი საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის დაარსებაზეა, მომდევნო ხუთშაბათიდან კი, კვირაში ერთხელ, ეროვნული ნაკრების განვლილ გზას მოვიგონებთ.

1989 წლის ზაფხულიდან გაზეთ ლელოს გვერდები სულ უფრო ხშირად ეთმობა ქართული ფეხბურთის დამოუკიდებლობის შესახებ გამოქვეყნებულ წერილებს. ქვეყანა პოლიტიკურ ფერხულშია ჩაბმული და „საფეხბურთო საქართველოც“ იქვე ტრიალებს. გაზეთის ფურცლებზე ერთი ჯგუფი მეორეს ეკამათება, გულშემატკივრის მოსაზრებას ვეტერან ფეხბურთელთა წერილები ცვლის, ეროვნულ მოძრაობაში ჩართულ ხალხს სპეციალისტები პასუხობენ… ერთი სიტყვით, ცხოვრება დუღს და აშკარად იგრძნობა, რომ ცვლილებები ახლოვდება.

6 ივნისს ლელომ კინორეჟისორ ალექსანდრე ჟღენტის წერილი დაბეჭდა სათაურით „საჭიროა თუ არა საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი ფეხბურთში“? ვრცელ სტატიაში ავტორი არაერთ მნიშვნელოვან საკითხს შეეხო, დასაწყისში კი დაწერა:

„ვიცი, ბევრს ამ სათაურის წაკითხვაზე ელდა ეცემა და მაინც, ჩემი სათქმელი მინდა გაუწყოთ, დრომ მოიტანა და ყველაფერი პირდაპირ უნდა ითქვას. დღეს საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი კატასტროფის წინაშეა. ნუ მოვიტყუებთ თავს, თითქოს არაფერი ხდებოდეს. ეს ასე არ არის, ხოლო, კვლავაც თუ ასე გაგრძელდა. უარესიც მოხდება. მაგალითების მოყვანა ძნელი როდია: შექმნილ გარემოებათა გამო აზერბაიჯანისა და სომხეთის გუნდების ურთიერთობა მხოლოდ პირობითად თუ შეიძლება სპორტულ ასპარეზობად ჩაითვალოს…

საკავშირო მანკიერებებმა, ცხადია, საშინაოც შვეს. ასე გაჩნდა ჯანსაღ ფესვებს მოკლებული რესპუბლიკური „ნაკრები“ – თბილისის დინამო და სათანადო თეორიებიც იმის შესახებ, რომ ჩვენ, ქართველებს, თურმე, სსრკ ჩემპიონატში მონაწილეობის მისაღებად არ შეგვიძლია რამდენიმე გუნდი დავაკომპლექტოთ და ვარჩინოთ. საკამათოა გაბატონებული დოქტრინა იმის შესახებ, რომ, თურმე, საქართველოს ყველა გუნდის ვალია, „გაუზარდოს“ დინამოს ვირტუოზები…

უმთავრესიც ვახსენოთ – დიდი ხანია გვჭირდება ეროვნული ნაკრები. ეს გუნდი კი ეროვნული ჩემპიონატის გარეშე არ (და ვერც) შეიქმნება“!..

15 ივნისს გაზეთ ახალგაზრდა კომუნისტში მსახიობის და მწერლის, ეროვნულ მოძრაობაში ჩართული გურამ პეტრიაშვილის წერილი დაიბეჭდა, რომელიც ქართული ფეხბურთის საკავშიროდან გამოყოფას ემხრობოდა. ავტორმა აღნიშნა:

„ყველა ფეხბურთელს, რომელიც თბილისის დინამოში ვერ ხვდება, ახლა, ფაქტობრივად, გადაკეტილი აქვს გზა ფეხბურთის მწვერვალებისკენ. მას თვით უჩნდება ხელმოცარულობის შეგრძნება და ფეხბურთის სპეციალისტთა და გულშემატკივართა თვალშიც მეორე ხარისხის იარლიყიანი ხდება. ეროვნული ჩემპიონატი გაათანაბრებს ნიჭიერ  ფეხბურთელთა შანსებს, რადგან მაშინ ყველას შეეძლება გამოიჩინოს თავი“.

1989 წლის საფეხბურთო სეზონის დასრულების შემდეგ ქართული ფეხბურთის დამოუკიდებლობის მომხრეები ახალი ძალით ამოქმედდნენ. ალექსანდრე ჟღენტმა ამჯერად მოკლემეტრაჟიანი ფილმი გადაიღო იმავე სახელწოდებით – „საჭიროა თუ არა საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი ფეხბურთში“. ფილმის ჩვენება და განხილვა კინოს სახლის მცირე დარბაზში შედგა.

8 დეკემბერს, საქართველოს სსრ სპორტკომიტეტში, ვეტერანები და ფეხბურთის მუშაკები შეიკრიბნენ. სხდომას კახი ასათიანი გაუძღვა. ის და მისი თაობის წარმომადგენლები, გივი ნოდია, ვლადიმერ ბარქაია, სერგო კოტრიკაძე, მანუჩარ მაჩაიძე და სხვები განსხვავებულ პოზიციაზე იდგნენ. შეკრებილები ამბობდნენ, რომ უმაღლესი და პირველი ლიგის კლუბები, მინიმუმ ერთი წლით, აუცილებლად საკავშირო ჩემპიონატში უნდა დარჩენილიყვნენ.

მორიგი შეკრება, უკვე მხარეთა მონაწილეობით, 26 დეკემბერს, დინამოს სტადიონის დარბაზში დაინიშნა. იქ კიდევ ერთხელ უჩვენეს ალექსანდრე ჟღენტის ფილმი, შემდეგ კი დიდი კამათი გაჩაღდა. თბილისის დინამოს მთავარმა მწვრთნელმა დავით ყიფიანმა გუნდის სახელით განაცხადა:

„თქვენ ჩვენგან მოითხოვთ, რომ დინამომ მიატოვოს საკავშირო უმაღლესი ლიგა და საქართველოს პირველობაზე ითამაშოს. მაქვს წინადადება, დავაფუძნოთ ფეხბურთის ფედერაცია. სწორედ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციას, რომელიც უფლებამოსილი იქნება უხელმძღვანელოს ქართულ ფეხბურთს, შეეძლება მიიღოს გადაწყვეტილება, სად ითამაშონ თბილისის დინამომ და საკავშირო პირველობაზე მოთამაშე სხვა გუნდებმა“.

შეკრებილებმა ყიფიანის წინადადება მოიწონეს. იქვე ითქვა, რომ ფეხბურთის ფედერაცია უნდა გახდეს ის ორგანიზაცია, რომელიც გააერთიანებს მანამდე არსებულ ფეხბურთის სამმართველოსა და საზოგადოებრივ საწყისებზე შექმნილ ფეხბურთის ფედერაცას.

1990 წლის 10 იანვარს ლელო თბილისის დინამოს საბჭოს გაფართოებული სხდომის შესახებ ცნობას აქვეყნებს. შეხვედრა თითქმის ხუთ საათს გაგრძელდა. ვეტერანებმა: ნესტორ ჩხატარაშვილმა, გიორგი ბაქანიძემ, რევაზ ძოძუაშვილმა, დავით ყიფიანმა და სხვებმა მთავარ პრობლემაზე, ჩვენი ფეხბურთის დამოუკიდებლობაზე ისაუბრეს. იმ შეხვედრას ეროვნული მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი ზვიად გამსახურდია, ასევე გურამ პეტრიაშვილი დაესწრნენ. ლელოში გამოქვეყნებულ წერილში ნათქვამი იყო:

„ცხარე კამათის შემდეგ შეკრებილები შეთანხმდნენ, რომ დინამო ითამაშებს 1990 წლის საკავშირო ჩემპიონატში (თუმცა, ზოგიერთი გამომსვლელი არ დაეთანხმა ამ წინადადებას). გამოითქვა აზრი, რომ ჩვენმა უმაღლესი და პირველი ლიგის გუნდებმა საქართველოს პირველობაში გამარჯვებულთან ერთად გაითამაშონ ეროვნული თასი…

შეკრებილებმა ფეხბურთის საკავშირო ფედერაციის კონფერენციაზე წასაკითხად ერთსულოვნად მოიწონეს საქართველოს დელეგატთა განცხადების ტექსტი“.

იმ „ერთსულოვნად მოწონებულ“ ტექსტში, რომელიც რამდენიმე დღის შემდეგ, მოსკოვში დაგეგმილ საკავშირო ფეხბურთის ორდღიან კონფერენციაზე უნდა გაცხადებულიყო, ეწერა:

„პატივცემულო დელეგატებო!

გაეცნო რა სსრ კავშირის ფეხბურთის ფედერაციის ახალ პროექტს, საქართველოს დელეგაცია აცხადებს:

ჩვენ პრინციპულად არ ვეთანხმებით სსრ კავშირის ფეხბურთის ფედერაციის არსებობას, რადგან იგი ლახავს რესპუბლიკის სუვერენიტეტს, გამორიცხავს რესპუბლიკურ ფედერაციათა დამოუკიდებელი ფუნქციონირების შესაძლებლობას და მათ გაწევრიანებას საერთაშორისო საფეხბურთო ასოციაციაში.

ამასთან დაკავშირებით, დემოკრატიულია დამოუკიდებელი რესპუბლიკური საფეხბურთო ასოციაციების შექმნა ნებაყოფლობით საწყისებზე, როცა თითოეულ ფედერაციას მინიჭებული ექნება უფლება, წარმოადგენდეს თავის რესპუბლიკას ფეხბურთის საერთაშორისო ასოციაციებში. საკავშირო ასოციაციას უნდა წარმოადგენდნენ რესპუბლიკათა ფედერაციების მიერ პარიტეტულ საწყისებზე არჩეული ასოციაციის წევრები, ასოციაციის პრეზიდიუმს კი რესპუბლიკების ფედერაციათა პრეზიდენტები“.

მოსკოვში გამართულ საკავშირო ფედერაციის კონფერენციას საქართველოდან თერთმეტი დელეგატი დაესწრო, მაგრამ ქართულ პრესაში გამოქვეყნებული ზემოხსენებული ტექსტი საბჭოეთის დედაქალაქში არავის უხილავს.

ლელოში დაწყებულმა პოლემიკამ ფეხბურთით დაინტერესებული (და ასეთი საქართველოში ყოველი მეორე იყო) ხალხი თხემით ტერფამდე მოიცვა, მალე კი საბოლოო შეხვედრის ადგილი და თარიღიც გაირკვა: 1990 წლის 15 თებერვალი, თბილისი, ვერის პარკი, ჭადრაკის სასახლე.

ეროვნული ჩემპიონატის მომხრეთა ჯგუფის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი ზურაბ პეტრიაშვილი თავის წიგნში „საქართველო – მუშტად შეკრული ნება“ (თბილისი, 2025), იხსენებს:

„ყრილობისთვის მზადება გადამწყვეტ ფაზაში შედიოდა. იანვრის ბოლოს, ერთ-ერთ სხდომაზე, საერთო გადაწყვეტილებით, ყრილობის დღედ 15 თებერვალი გამოვაცხადეთ. საკავშირო ჩემპიონატის მომხრეებმა ეს დღე იმიტომ აირჩიეს, რომ საკავშირო ფედერაციაში დინამოს განაცხადის წარდგენის ბოლო ვადა 22 თებერვალი იყო და ფიქრობდნენ, რომ 15-ში ყველაფერს მოითავებდნენ, შემდეგ კი მიხედავდნენ საკავშირო პირველობისთვის მზადებას.

ჩვენთვისაც მისაღები იყო 15 თებერვალი. ეროვნული ჩემპიონატის დაწყებას აპრილის დასაწყისში ვგეგმავდით და წინ თვენახევარი იყო, სრულიად საკმარისი დრო იმისათვის, რომ მოსამზადებელი სამუშაოები ჩაგვეტარებინა და ჩემპიონატი ორგანიზებულად დაგვეწყო.

საკავშირო პირველობის მომხრენი ამბობდნენ, ჩვენ ეტაპობრივი ვარიანტის მომხრენი ვართო. ეს ვარიანტი ითვალისწინებდა 1990 წელს მეორე ლიგის 8 გუნდის გადმოსვლას საქართველოს პირველობაზე, მომდევნო წელს კი დანარჩენი 5 გუნდიც გადმოვაო. როგორც ჩანს, ეს გეგმა არა მარტო საქართველოს ხელისუფლებასთან, არამეს „მოსკოვთანაც“ შეთანხმებული იყო. დიდი მიხვედრა არ უნდოდა, რომ მათი ჩანაფიქრი ასეთი იყო: „ეს ერთი წელიწადია გადასატანი, თორემ გაისად ყველაფერი გარკვეული იქნება, ან ამ „ეროვნულებს“ მოუვლიან, ან „ეროვნული“ დამკვიდრდება და ასარჩევიც არაფერი იქნებაო“.

1990 წლის 15 თებერვლის სხდომა საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის დაფუძნების საინიციატივო ჯგუფის თავმჯდომარემ, დავით კვინიკაძემ გახსნა:

„მეგობრებო, დღევანდელი დღე ღირსშესანიშნავია საქართველოს საფეხბურთო ცხოვრებაში, ჩვენი ფეხბურთის ისტორიაში. უნდა დავაფუძნოთ შინაარსით განსხვავებული ფედერაცია, რომელიც, როგორც სუვერენული ორგანიზაცია, უახლოეს პერიოდში შეუერთდება საერთაშორისო ფედერაციებს“.

ჭადრაკის სასახლეში გამართულ ყრილობაზე 490 დელეგატი იყო მიწვეული. სხდომას 391 დაესწრო. დავით კვინიკაძის გარდა, ყრილობას ფიზიკური კულტურის ინსტიტუტის რექტორი, პროფესორი ომარ გოგიაშვილი და სახალხო ფრონტის გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე ავთანდილ იმნაძე უძღვებოდნენ. აზრთა სხვადასხვაობა, ცხადია იყო. ერთნი ამბობდნენ, რომ ოსტატ ფეხბურთელთა ყველა გუნდს საკავშირო ჩემპიონატში ასპარეზობა უნდა გაეგრძელებინა, ხოლო როგორც კი საქართველოს დამოუკიდებლობა გადაწყდებოდა, უკლებლივ ყველა დატოვებდა საკავშირო ასპარეზს. ასეთ ფრაზებსაც გაიგონებდით: „ან ახლა, ან არასდროს – შეცდომას მომავალი თაობა არ გვაპატიებს“!

ყრილობის საპატიო თავმჯდომარემ, ლეგენდარულმა ბორის პაიჭაძემ თქვა:

„საკავშირო პირველობა რომ არ დაწყებულიყო, ქართული ფეხბურთი ჩაქრებოდა. გახსოვთ მოსკოვის, ლენინგრადის, ხარკოვის, სტალინგრადის გუნდები? ჩვენ ბევრ რამეს ვსწავლობდით მათგან. ახლა ჩვენ რომ ჩავიკეტოთ, დამერწმუნეთ, ქართული ფეხბურთი ჩაკვდება. მოსკოვის დინამოსთან და ხონის გუნდთან თამაში ერთია? მარტო ჩვენში, რაც არ უნდა ღონისძიება ჩავატაროთ, რამდენიც არ უნდა ვითამაშოთ, არაფერი გამოვა და ჩვენ გავწირავთ ქართულ ფეხბურთს. გირჩევთ, ამას ნუ იზამთ“. „ფეხბურთის კარუზოს“ სიტყვები ვეტერანთა ნაწილმა გაიზიარა.

სხვა აზრის გახლდათ მანუჩარ მაჩაიძე: „თუ რესპუბლიკის ინტერესები მოითხოვს, მზად ვართ გადამწყვეტი ნაბიჯის გადასადგმელად. ადრე ვთქვი და აქაც გავიმეორებ – დამოუკიდებლობა ვერ დააკნინებს ქართულ ფეხბურთს, პირიქით, უფრო მაღალი დონისა იქნება“!

კამათი მთელი შეხვედრის მანძილზე არ განელებულა. ტრიბუნასთან ერთმანეთს ცვლიდნენ ქართული ფეხბურთის დამოუკიდებლობის მომხრეები და მათი ოპონენტები. ერთ-ერთი ბოლო გამომსვლელი ნოდარ ახალკაცი იყო, რომლის აზრს ყრილობის დელეგატთა უმრავლესობა გადამწყვეტად მიიჩნევდა.

ახალკაცმა თქვა: „არის პრობლემა, რომელიც მთელი ერის წინაშე დგას. არ შეიძლება ფეხბურთი ეროვნულ მოძრაობას გაეთიშოს. ვეთანხმები მანუჩარ მაჩაიძეს – ჩვენ ის ხალხი არ ვართ, გვერდზე გავდგეთ.

ჩემი აზრით, სწორედ ეროვნული ჩემპიონატია ერთადერთი წამალი, რომელიც ჩვენ ფეხბურთს ფეხზე დააყენებს. ეს ჩვენი საბოლოო გზაა. დღეს, ამ ყრილობაზე უნდა გადავწყვიტოთ, საკავშირო ფედერაციაში დავრჩებით თუ საკუთარ, დამოუკიდებელ ფედერაციას დავაფუძნებთ.

სჯობს არ გადავდოთ ხვალისთვის ის, რის გაკეთებაც დღეს მოხერხდება. ცხადია, შინ თუ გარეთ, არაერთი დაბრკოლება გველოდება. შეიძლება ფიფამ სანქცია დაგვადოს, ორის წლის მანძილზე საერთაშორისო შეჯიბრებებში მონაწილეობა ვერ მივიღოთ, თავის წევრებს აუკრძალოს ჩვენთან ურთიერთობა, მაგრამ ნუ დაგავიწყდებათ – დიდი საქმე მსხვერპლს მოითხოვს!

ყველას გასაგონად ვამბობ, რომ საბჭოთა კავშირში დღეს ისეთი მდგომარეობაა, შეიძლება საკავშირო ჩემპიონატი ვერ დაამთავრონ.

ასეთნაირად დავასრულებ: როგორც დიდი ილია ბრძანებდა, ქვეყანაზე ზოგი ისეთი საგანია, თუ არ დაინახე, ვერ ირწმუნებ. ზოგიც ისეთი, თუ არ ირწმუნე, ვერ დაინახავ. მოდით, საქართველოს კარსმომდგარი თავისუფლება დავინახოთ და ფეხბურთის საქმეც ისე მოვაწყოთ, როგორც ჩვენ ხალხს ეკადრება“.

საინიციატივო ჯგუფებმა ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტობის კანდიდატები დაასახელეს: ნოდარ ახალკაცი, მანუჩარ მაჩაიძე, კახი ასათიანი, ვლადიმერ ბარქაია, ზურაბ პეტრიაშვილი და ილია დათუნაშვილი.

„ოქროს ბიჭებმა“, ბარქაიამ და დათუნაშვილმა, კანდიდატურები მალევე მოხსნეს. იგივე ნაბიჯი გადადგეს პეტრიაშვილმა და მაჩაიძემ. პირველმა ახალკაცის, მეორემ ასათიანის სასარგებლოდ.

დარჩა ორი კანდიდატი: ნოდარ ახალკაცი და კახი ასათიანი, 1981 წლის დიდი დინამოს მთავარი მწვრთნელი და გუნდის უფროსი.

ასათიანს არ უაქტიურია. მიკროფონთან მისულმა თქვა: „თუ მას (ნოდარ ახალკაცს – ლ.გ.) მიაჩნია, რომ ამ დიდ საქმეს გაუძღვება, დამითმია პრეზიდენტის პოსტი“.

თავის მხრივ, ფრთხილობდა ახალკაციც: „თუ გადაწყვეტთ და ფედერაციაში რაიმე საქმეს დამავალებთ, მზად ვარ ვიმუშაო“.

ფრაგმენტი საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის დამფუძნებელი ყრილობის სტენოგრაფიული ჩანაწერიდან:

„თავმჯდომარე კახი ასათიანს მიმართავს: მოხსენით თქვენი კანდიდატურა?

ასათიანი: მოვხსენი… ბატონმა ნოდარმა უხელმძღვანელოს ფედერაციას. ვუსურვებ ბევრი გაეკეთებინოს ჩვენი ეროვნული მოძრაობისთვის.

თავმჯდომარე: რაკი ერთი პრეტენდენტი დარჩა, აჯობებს ღია კენჭისყრა მოვაწყოთ. ვინ არის მომხრე, რომ ნოდარ ახალკაცი არჩეულ იქნას ფედერაციის პრეზიდენტად? გთხოვთ მანდატების აწევით დაადასტუროთ.

ვინ არის წინააღმდეგი? …ექვსი კაცი.

თავი ვინ შეიკავა? …ხუთმა.

ამგვარად, ხმათა უმრავლესობით, ნოდარ ახალკაცი არჩეულია საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტად!

ტაში“.

ნოდარ ახალკაცს, საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის პირველ პრეზიდენტს, დარბაზში შეკრებილები ფეხზე ადგომით მიესალმნენ.

მეორე ფრაგმენტი სტენოგრაფიული ჩანაწერიდან:

„თავმჯდომარე: ვინ არის მომხრე კიდევ ერთი წელი ვითამაშოთ საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატში? თხუთმეტი კაცი… წინააღმდეგი? უმრავლესობა! თავი ვინ შეიკავა? სამმა დელეგატმა…..

ხმების აბსოლუტური უმრავლესობით გადაწყდა: ფეხბურთის ახალი, დამოუკიდებელი ფედერაცია შეიმუშავებს ეროვნული ჩემპიონატის დებულებას. დღეიდან უარს ვაცხადებთ საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატში მონაწილეობაზე!“

მქუხარე ტაში. დარბაზში საქართველოს დროშები აფრიალდა. სტენოგრაფისტს ზუსტი დრო არ მიუთითებია, თუმცა თვითმხილველები ამბობდნენ, რომ კენჭისყრა დაახლოებით ჩვიდმეტ საათზე შედგა.

1990 წლის 30 მარტს საქართველოს ეროვნული ჩემპიონატი დაიწყო – იბერიად მონათლულმა თბილისის დინამომ ფოთის კოლხეთი 1913-ს უმასპინძლა.

ერთადერთი ქართული კლუბი, რომელმაც ეროვნულს საბჭოთა ჩემპიონატი არჩია, სოხუმის დინამო იყო. საკავშირო ფედერაციამ „დიდსულოვნად დააკმაყოფილა“ სოხუმელთა თხოვნა და კლუბს საკავშირო პირველ ლიგაში ასპარეზობის „უფლება დართო“.

1990 წლის 15 თებერვალს ქართული ფეხბურთის შესაძლო იზოლაციაზე ნოდარ ახალკაცის მიერ გამოთქმული ვარაუდი გამართლდა: ფიფამ სფფ-ს წევრობაზე უარი უთხრა, საქართველოს ნაკრებ გუნდებს და კლუბებს კი საერთაშორისო ტურნირებში ასპარეზობის უფლება არ დართო. თუმცა, ფედერაციის ხელმძღვანელებს ამით საერთაშორისო ოჯახში გაწევრიანებისთვის ბრძოლა არ შეუწყვეტიათ.

1991 წლის გაზაფხულზე სფფ-მ მორიგი ოფიციალური წერილი გააგზავნა ფიფაში. 23 მაისს, ფიფას მაშინდელმა გენერალურმა მდივანმა იოზეფ ბლატერმა ქართველებს უპასუხა:

„ფიფას იურიდიულმა კომიტეტმა 1991 წლის 2 მაისს განიხილა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებთან დაკავშირებული პრობლემები და დაადგინა: ამ ქვეყნების პოლიტიკური სტატუსის გამო, ფიფა, ჯერჯერობით, ვერ დააკმაყოფილებს მათ თხოვნას“.

გავიდა კიდევ მცირე ხანი და ყინული გალღვა. სფფ-ის დაარსებიდან თითქმის ორი წლის შემდეგ, 1992 წლის 25 თებერვალს, სააგენტო ფრანს პრესმა ასეთი ინფორმაცია გაავრცელა:

„ფიფამ დროებით წევრად მიიღო უკრაინის, საქართველოს, ხორვატიის და სლოვენიის ფეხბურთის ფედერაციები. ამით ამ ქვეყნების საკლუბო და ეროვნულ ნაკრებ გუნდებს საშუალება მიეცათ ითამაშონ საერთაშორისო ოფიციალური მატჩები“.

1992 წლის აპრილში, ციურიხში, ფიფას შტაბ-ბინას სფფ-ის პრეზიდენტი ნოდარ ახალკაცი და ვიცე-პრეზიდენტი ალექსანდრე ჩივაძე ესტუმრნენ. მათ საქართველოს სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარის ედუარდ შევარდნაძის წერილიც იახლეს.

გავიდა კიდევ სამი თვე და ახალკაცი და ჩივაძე კვლავ ჩავიდნენ ციურიხში, ამჯერად ფიფას 48-ე კონგრესზე დასასწრებად, უკვე დელეგატის სტატუსით.

3 ივლისს ფიფას თერთმეტი ახალი წევრი შეემატა: ხორვატია, სლოვენია, სამხრეთი აფრიკა, ნამიბია, კაიმანის კუნძულები, სენტ-კიტსი, უკრაინა, ბელარუსი, სომხეთი, რუსეთი და… საქართველო!

„დიდი სიხარულით გაცნობებთ, რომ ფიფას 48-ე კონგრესმა, 1992 წლის 3 ივლისს, ოფიციალურად მიიღო თავის რიგებში საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია. კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ფიფას დიდ ოჯახში!

პატივისცემით, ფიფას პრეზიდენტი ჟოაო აველანჟი

გენერალური მდივანი იოზეფ ბლატერი

ციურიხი, 1992 წლის 17 ივლისი“

გავიდა კიდევ ერთი წელი და ქართული ფეხბურთის მმართველი სახლი უეფამაც აღიარა – 1993 წლის 17 ივნისს, კვლავ შვეიცარიაში, თუმცა ამჯერად ჟენევაში, სფფ უეფას სრულუფლებიანი წევრი გახდა.

იმ დროისთვის საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს უკვე ექვსი საერთაშორისო მატჩი ჰქონდა გამართული. მათგან პირველი „ჯვაროსნებმა“ 1990 წლის 27 მაისს ჩაატარეს თბილისში, ლიეტუვასთან. მომდევნო წერილი სწორედ იმ შეხვედრას მიეძღვნება.

ლაშა გოდუაძე
2025 წლის 3 აპრილი

* – გამოყენებულია მასალები ელგუჯა ბერიშვილის წიგნიდან „დიდი ბურთაობა“ (თბილისი; 2001 და 2019) და ზურაბ პეტრიაშვილის წიგნიდან „საქართველო – მუშტად შეკრული ნება“ (თბილისი; 2025)

* – 2025 წლის 3 აპრილს წერილი გამოქვეყნდა Leadersport.ge-ზე