ეროვნული ნაკრების ისტორია: საქართველო 2:0 ალბანეთი

„გერმანიასთან ჩვენი წაგების მთავარი მიზეზი ფსიქოლოგიური სტრესი იყო. თამაშის წინ ყველა ნერვიულობდა. ჰიმნის შესრულებისას პირიც კი გამიშრა, გამუდმებით ტუჩებს ვისველებდი. ვერაფრით მოვიხსენი დაძაბულობა, თანაც, მატჩი ცხრა საათზე იწყებოდა და ამანაც თავისი ქნა. მატჩამდე დარჩენილ დროში ადგილს ვერ ვპოულობდი, ვერაფრით დავწყნარდი…

ჩივაძემ კარგად მოგვამზადა თამაშისთვის. ცხადია, მეც არაფერი დამაკლო, მაგრამ გავედი თუ არა მოთელვაზე, მუხლებში ძალა მომაკლდა, ბურთსაც ვერ ვიმორჩილებდი. ბიჭებსაც იგივე შევამჩნიე და მივხვდი, რომ წასაგებად განწირულნი ვიყავით…

ჩვენი მთავარი ამოცანა ის იყო, შუა ხაზი არ დაგვეთმო გერმანელებისთვის. მაგრამ თამაშისას მივხვდი, რომ მატჩის ორი თავდამსხმელით დაწყება გაცილებით უკეთესი იქნებოდა. აკი მეორე ტაიმში, როდესაც შოთას ყაველაშვილი და გოგრიჭიანი მოეხმარნენ, თამაშიც გათანაბრდა და საგოლე მომენტებიც შევქმენით…

ყველაფერი იმაზე იყო დამოკიდებული, ვის როგორ წაუვიდოდა თამაში. დევაძემ პირველი ბურთი აიღო და გაიხსნა კიდეც. სამწუხაროდ, ვერცერთმა ჩვენიანმა ვერ შეძლო ეგრეთ წოდებული თამაშის თავის თავზე აღება…

შოთაზე და გოჩაზე გაცემულ პასებს რაც შეეხება, ორივეს შევატყვე, რომ ვერ გაიტანდნენ. შოთამ ბურთის მიღებისთანავე ისე დაბნეულად მიმოიხედა, მივხვდი, ვერ გაიტანდა. არადა ყველაფერი სწორად გააკეთა, მეკარეც კარგად დააწვინა… არც გოგრიჭიანს შეშლია რამე დარტყმამდე, მაგრამ უშუალოდ დარტყმა რაღაცნაირად ნაჩქარევი გამოუვიდა…

თამაში, პირველ რიგში, ჩვენ წავაგეთ. ამას რომ ვამბობ, გერმანელების ოსტატობას როდი ვაკნინებ. ვთვლი, რომ ეს არ იყო მათი საუკეთესო თამაში, დიდი არაფერი გაუკეთებიათ, მივეცით საშუალება და მოგვიგეს. გამოცდილებით გვძლიეს, ჩვენ ამგვარი მატჩის გამოცდილება არ გვქონდა…

სულ ვნატრობდი, ნეტავ ასი ათასი მაყურებლის წინაშე მათამაშა-მეთქი. გერმანიასთან მივხვდი, რომ ეს უზარმაზარი ტვირთი ყოფილა. ახლა დასაკარგავი არაფერი გვაქვს და ვფიქრობ, ალბანეთთან მატჩზე მოსული მაყურებელი კარგ თამაშს იხილავს“.

ეს გიორგი ქინქლაძის სიტყვებია. ჟურნალმა კიკერმა ის გერმანიასთან მატჩში საუკეთესო ქართველად დაასახელა. თბილისის დინამოს ლიდერმა სარბიელის ჟურნალისტის, მამუკა კვარაცხელიას კითხვებს უპასუხა, ინტერვიუ 1995 წლის 14 აპრილის ნომერში დაიბეჭდა.

ქინქლაძემ ეროვნულ ჩემპიონატზეც ისაუბრა და თქვა, რომ ზაფხულში კარიერას, სავარაუდოდ, ესპანეთში გააგრძელებდა, რადგან ეროვნული პირველობა ვეღარ აკმაყოფილებდა. ქინქლაძის შესაძლო ტრანსფერი იმ დროს ერთ-ერთი პოპულარული სასაუბრო თემა იყო, იანვრის შემდეგ გიორგი რამდენიმე ძლიერ კლუბს დაუკავშირეს, მათ შორის ლივერპულს, ბაიერნს, მადრიდის ატლეტიკოს, ბილბაოს ატლეტიკს…

1995 წელი მან დინამოს მაისურით დაიწყო, თებერვლის მიწურული და მარტის დასაწყისი კი არგენტინაში გაატარა. მაშინ დაიწერა, რომ ქინქლაძით ბაირესული გრანდი, ბოკა ხუნიორსი იყო დაინტერესებული, რომელსაც მსოფლიოს 1966 წლის ჩემპიონატის მონაწილე სილვიო მარცოლინი წვრთნიდა. გიორგიმ რამდენჯერმე ივარჯიშა ბოკაში, ერთხელ კი ლურჯ-ყვითელი მაისურით სათადარიგო გუნდის წინააღმდეგ ითამაშა. არგენტინის შემდეგ ესპანეთის დრო დადგა:

„7 მარტს უკვე მადრიდში ვიყავი. პირდაპირ რეალში მივედი და სამი დღე ხორხე ვალდანოსთან ვივარჯიშე. ის კმაყოფილი დარჩა, შევთანხმდით, რომ 31 მაისს, როცა საქართველოს ჩემპიონატი დასრულდება, ხოსე მარია ოტერო ჩამოვა თბილისში და მადრიდში წამიყვანს. მოსამზადებელ პერიოდს რეალში გავივლი, სეზონის წინ კი საბოლოოდ გაირკვევა კონტრაქტის საკითხიც“, – ესეც გიორგი სიტყვებია, რომელიც სარბიელმა 17 მარტს დაბეჭდა.

ერთი დღის შემდეგ, 18 მარტს, ქინქლაძით გაძლიერებულმა დინამომ საქართველოს თასის გათამაშების საპასუხო მეოთხედფინალში ჩემპიონატის ლიდერს, სამტრედიას უმასპინძლა. ეს დაპირისპირება ძალიან დიდ ინტერესს იწვევდა, რადგან პირველი თამაში იმერლებმა 2:0 მოიგეს. ბევრი ფიქრობდა, რომ გიორგის დაბრუნების მიუხედავად, დინამოს გაუჭირდებოდა ორბურთიანი ჩამორჩენის გაბათილება, თუმცა ეროვნულ სტადიონზე ყველაფერი თავის ადგილზე დადგა: გრიგოლ ჭანტურიას კარი ზედიზედ დალაშქრეს ქინქლაძემ, ალექსანდრე იაშვილმა, გიორგი ანჩაბაძემ, გიორგი კიკნაძემ და მიხეილ ყაველაშვილმა. ერთადერთი საპასუხო ბურთი დავით ჯანაშიამ გაიტანა.

ამ მეოთხედფინალის გარდა, გიორგიმ უდიდესი როლი ითამაშა მომდევნო მატჩებშიც. გერმანიის ნაკრების სტუმრობის შემდეგ დინამო მურთაზ ხურცილავას გაწვრთნილ სამტრედიას სტუმრად დაუპირისპირდა და 0:1 დამარცხდა. ამას ოთხმატჩიანი სერია მოჰყვა და იმ თამაშებში ქინქლაძე უბრალოდ შეუჩერებელი იყო: შევარდენი 1906-თან 6:1 მოგებულ მატჩში მან პოკერი შეასრულა, ლანჩხუთის გურიას ორი გოლი გაუტანა (4:0), ბათუმის დინამოსთან (4:2) ერთხელ გამოიჩინა თავი, სულ ბოლოს კი მარგვეთთან მძიმე თამაში და მინიმალური ანგარიშით მოგება იყო, სადაც დინამოელთა ლიდერი მსუბუქად დაშავდა.

რომ არა გიორგი ქინქლაძის მაშინდელი აღმაფრენა, 1994-1995 წლების საქართველოს ჩემპიონატი, შესაძლოა, სამტრედიას მოეგო. ხურცილავას კლუბი, რომლის ლიდერები კახი გოგიჩაიშვილი, გია ჯიშკარიანი, გოჩა გუჯაბიძე, გია ჩხაიძე, ზურაბ იონანიძე, ასევე დავით და ზაზა ჯანაშიები იყვნენ, მშვენიერ ფორმაში შეხვდა სეზონს და მეტოქეები არც შინ დაინდო და არც სტუმრად, 1 ოქტომბრიდან 3 აპრილის ჩათვლით სამტრედიამ ზედიზედ თოთხმეტი თამაში მოიგო, შედეგად, კარგა ხანს ეკავა პირველი პოზიცია, დინამო კი მდევრის როლში იყო.

„სამტრედია ძალიან მდიდარი კლუბია, მაგრამ მთელი მისი კეთილდღეობა დაფუძნებულია ფულზე. თავისი აღზრდილი იქ არავინ ჰყავთ, ყველა თბილისელი და ქუთაისელია. ასეთი კლუბები დრო და დრო ჩნდებიან საქართველოში – ჯერ იყო გურჯაანის ალაზანი, მერე ფოთის კოლხეთი 1913, ახლა კი სამტრედია. მაგრამ, როცა ფული გამოილევა, გუნდიც იშლება. სამტრედიაში ნაკრების მხოლოდ ერთი წევრია, ისიც თბილისელი – გოგიჩაიშვილი, რომელიც თავის დროზე ძოძუაშვილმა იმიტომ დაითხოვა გუნდიდან, რომ დაოჯახდა“, – ეს სიტყვები თბილისელთა მთავარმა მწვრთნელმა სერგო კუტივაძემ რუსული გაზეთის, სპორტ-ექსპრესის ჟურნალისტებს იგორ რაბინერს და ალექსეი ანდრონოვს განუცხადა. ინტერვიუ 7 თებერვლის ნომერში დაიბეჭდა. ერთი კვირის შემდეგ თარგმანი სარბიელმაც გამოაქვეყნა, ყველაფერი კი იმით დასრულდა, რომ ბატონმა სერგომ ჯერ უარყო სპორტ-ექსპრესში დაბეჭდილი ინტერვიუს დიდი ნაწილი, მოგვიანებით კი, ურთიერთშეთანხმების საფუძველზე, დინამოს მთავარი მწვრთნელის თანამდებობა დატოვა.

კუტივაძე დინამოს თავკაცად შემოდგომით დაინიშნა, მას შემდეგ, რაც უეფას თასზე ინსბრუკის ტიროლთან 1:5 წაგების შემდეგ გივი ნოდიამ კლუბის დატოვა და სანკტ-პეტერბურგის ლოკომოტივს მიაშურა. ახალი მწვრთნელის ხელმძღვანელობით დინამომ ეროვნულ ჩემპიონატში ზედიზედ ხუთი თამაში მოიგო, 1995 წლის იანვარში კი ჯერ გერმანიაში გაიარა შეკრება, შემდეგ კი მოსკოვს ეწვია დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობის ქვეყნების ჩემპიონთა თასზე სათამაშოდ. სპორტ-ექსპრესის ჟურნალისტებმა ზემოხსენებული ინტერვიუ იმ დღეებში ჩაწერეს.

„თბილისის დინამოს პრეზიდენტ მერაბ ჟორდანიას, ტექნიკურ დირექტორ ვაჟა ჟვანიას და ეროვნული სტადიონის დირექტორს ნუკრი კაკილაშვილს წლების წინ დინამოს დუბლებში ვავარჯიშებდი. მათ იციან ჩემი პროფესიული და ადამიანური თვისებები. ვფიქრობ, ამან გადაწყვიტა ყველაფერი. თანაც, ბოლოს და ბოლოს, საქართველოში არც ისე ბევრია ისეთი მწვრთნელი, რომელთაც იაკუშინის და ახალკაცის სკოლა გაუვლიათ და აქვთ ის ცოდნა, რომელიც მე გამაჩნია…

ყველამ იცოდა, რომ არ მსურდა ფეხბურთში საქმიანობა. გული მწყდება, რომ ქართულ ფეხბურთში ამჟამად მოვიდა მწვრთნელთა ჯგუფი, რომელთაც წარმოდგენაც კი არ აქვთ თამაშზე. ჩვენს ქვეყანაში ახლა მწვრთნელების გაცილებით დიდი დეფიციტია, ვიდრე მოთამაშეების…

რა ვითარება იყო გუნდში ჩემი მისვლის დროს? წყვდიადი, დათგრუნულობა…მაგრამ მარტო ეს არა. პირველი, რაც მოსვლის შემდეგ გავაკეთე, ეს იყო – მოთამაშეები ვარბენინე. გაკვირვებულმა შევნიშნე, რომ უკვე მესამე წრეზე ბიჭებს არაქათი ეცლებოდათ…

სრულიადაც არ დამწყვეტია გული, როცა ძმები არველაძეები წავიდნენ. ჩემი მეგობარი გივი ნოდია მათი კულტის გავლენის ქვეშ იყო და სულ ტყუილად. ობიექტურად რომ ითქვას, საძირითადოდ მარტო შოთა თუ „ქაჩავდა“. სამაგიეროდ, პრეტენზიები! ერთისთვის, თურმე, მოედანია უვარგისი, მეორისთვის – ბურთები. კაპრიზები გამუდმებით… მთელ გუნდს ურევდნენ. შვებითაც კი ამოვისუნთქე, როცა ისინი წავიდნენ…

გელა კეტაშვილი 1984 წელს სწორედ მე მოვიყვანე დინამოში, მაგრამ სეულის მერე ისე აიწყვიტა, რომ გაჩერება ვეღარ შეძლო, ექვსი წელი გამუდმებით სვამდა. მასზე დარდმა მამამისიც გადაიყოლა და ოჯახიც დაენგრა. ვგრძნობდი, ადამიანი ფსკერზე ეშვებოდა, საჭირო იყო მისთვის შანსის მიცემა. ჩემთან უკაპიკოდ მოვიდა, სახლიდან ნივთების გაყიდვაც დაეწყო… მაშინათვე ხელფასი დავანიშნინე. თითქოს სერიოზულად გადაეწყვიტა დიდ ფეხბურთში დაბრუნება, მაგრამ ერთხელაც კვლავ ვერ მოთოკა თავი, ისევ გაუბერა, მოვიდა ჩემთან და მეუბნება, მეტი აღარ შემიძლიაო. მე იგი გუნდიდან არ გამიგდია, თვითონ თქვა, გაგრძელებას აზრი არ აქვსო“.

კუტივაძის ამ ინტერვიუს, როგორც დავწერე, დიდი გამოხმაურება მოჰყვა. ერთი კვირის თავზე სარბიელმა თარგმანი დაბეჭდა, რომელსაც დინამოელთა თავკაცის კომენტარი წაუმძღვარა:

„რომ შემეძლოს, ვუჩივლებდი გაზეთს. ინტერვიუს ლომის წილი რუსი ჟურნალისტების შეთხზულია, ყოველ შემთხვევაში მე მსგავსი არაფერი მითქვამს. ის ბიჭები გამუდმებით ჩვენს სასტუმროში იყვნენ, ხან ვის ესაუბრებოდნენ, ხან ვის, ქართველებით სავსე იყო სასტუმრო, ჰოდა, ადგნენ და, რაც მითქვამს და რაც არა, ყველაფერი მე მომაწერეს…

არველაძეებზე რა უნდა მეთქვა, როცა გუნდში 6 ნოემბერს მოვედი, ტყუპებმა კი 5 ნოემბერს უკვე თურქეთის ჩემპიონატში ითამაშეს პირველი მატჩი, რეზო კი იმ დღეებში გაემგზავრა გერმანიას და ორიოდე ვარჯიშიც არ ჩაუტარებია ჩემი ხელმძღვანელობით. სულ რომ არაფერი, არველაძეების მამა, იუსტინე, ჩემი ძმაკაცია. განა ნორმალური კაცი საკუთარი ძმაკაცის შვილებს ასე მოიხსენიებს?..

სამტრედიის მიერ თერჯოლელებისთვის შეპირებული 300-300 დოლარი მათი ფანტაზიის ნაყოფი თუ სხვათაგან მიღებული ინფორმაციის შედეგია…

რაც შეეხება კეტაშვილს, მასზე მართლაც იმ თვალსაზრისით ვილაპარაკე, რომ მინდოდა არ დაკარგულიყო არა მარტო როგორც ფეხბურთელი, არამედ, პირველ რიგში, როგორც ადამიანი. მაგრამ, მიუხედავად ამისა, არაფერი გამოვიდა-მეთქი“.

მოსკოვის ტურნირზე ზედიზედ ორი წაგებული ნახევარფინალის შემდეგ, დინამომ ფინალში გასვლა მოახერხა: ჯგუფში მიჯრით დაამარცხა რუსეთის ოლიმპიური ნაკრები (4:2), მოლდოვის ჩემპიონი კიშინიოვის ზიმბრუ (2:0) და ყაზახეთის ქალაქ სემიპალატინსკის ელიმაი (4:1). ნახევარფინალში თბილისელებმა ქინქლაძის მიერ გატანილი პენალტით დონეცკის შახტარს აჯობეს – 1:0, გადამწყვეტი თამაში კი უცვლელ ჩემპიონთან, მოსკოვის სპარტაკთან დათმეს – 1:5. ის ერთადერთი საპასუხო ბურთიც ქინქლაძემ შეაგდო.

თებერვლის შუა რიცხვებში დინამომ თურქეთს მიაშურა, კურორტ ანტალიას, სადაც რუსეთის, ავსტრიის და თურქეთის რამდენიმე კლუბს გაეჯიბრა. ერთ-ერთ შეხვედრაში, ანტალიასპორთან 13:0 მოგებულ მატჩში, ალექსანდრე იაშვილმა ხუთი გოლი გაიტანა! იმ შეკრებაზე გუნდი კვლავ კუტივაძის ხელმძღვანელობით ვარჯიშობდა, თუმცა თბილისში დაბრუნების შემდეგ მან გუნდი დატოვა. მისი ადგილი დროებით ვაჟა ჟვანიამ დაიკავა, გერმანიის ნაკრებთან თამაშის შემდეგ კი დინამოს ხელმძღვანელობამ ახალი მთავარი მწვრთნელი წარადგინა – დავით ყიფიანი.

„ჩვენი მიზანია დინამო იმ დონემდე ავამაღლოთ, ამ თხუთმეტიოდე წლის წინ რომ იყო. დირექტორატთან ბევრ პრინციპულ საკითხზე უკვე შევთანხმდით. მე ჩემი პრინციპები მაქვს, ფეხბურთელები საწვრთნელ პროცესს სხვანაირად უნდა მიუდგნენ, მათ უნდა შეიგნონ, რომ მათი მომზადების ამჟამინდელი დონე, რომელიც საქართველოში ჩემპიონობის მოსაპოვებლად კმარა, ევროპაში არაფერს ნიშავს“, – განაცხადა ყიფიანმა მამუკა კვარაცხელიასთან ინტერვიუში (სარბიელი; 1995 წლის 4 აპრილი).

დინამოს ახალმა მთავარმა მწვრთნელმა გერმანიის ნაკრებთან თამაშიც შეაფასა: „საშა ჩივაძე დიდი ფეხბურთელი და, როგორც ჩანს, ასეთივე მწვრთნელია. დამარცხებაში მისი წვლილი ყველაზე ნაკლებია, ძნელია კაცმა ხუთ დღეში გუნდი მოამზადოს გერმანიასთან შესახვედრად“.

სამტრედიაში ყიფიანი კლუბს ვერ გაჰყვა, ახალნაოპერაციები იყო, ხელჯოხით გადაადგილდებოდა და თბილისში დარჩა, შემდეგ კი იყო ის თამაშები, რომელიც თავისუფლად შეიძლება „ქინქლაძის მატჩებად“ მოვიხსენიო – შევარდენი 1906-თან, გურიასთან და ბათუმის დინამოსთან შთამბეჭდავი გამარჯვებები.

20 აპრილს ეროვნული ჩემპიონატის ოცდამესამე ტურის შეხვედრები გაიმართა. ყიფიანის დინამომ ალექსანდრე იაშვილის ერთადერთი გოლით სტუმრად დაამარცხა ზესტაფონის მარგვეთი, ტურის ცენტრალური თამაში კი ბათუმში გაიმართა, მეოთხე ადგილზე მყოფ დინამოსა და ლიდერ სამტრედიას შორის.

მე-5 წუთისთვის ანგარიში 1:1 იყო: მე-4 წუთზე დავით ჯანაშიამ დააწინაურა სტუმრები, თუმცა ალექსანდრე კანტიძემ რამდენიმე წამში საპასუხო ბურთი შეაგდო. შესვენების შემდეგ დავით უჯმაჯურიძემ მეორედ დალაშქრა სამტრედიის კარი, 59-ე წუთზე კი ბათუმელთა მეკარემ, საქართველოს ეროვნული ნაკრების პირველმა გოლკიპერმა ასლან ბალაძემ პენალტი გამოიყენა და მესამე ბურთი გაუტანა გრიგოლ ჭანტურიას, 3:1. ერთ უსიამოვნო ფაქტსაც აღვნიშნავ: მას შემდეგ, რაც არბიტრმა ხანიაშვილმა სამტრედიის კარში პენალტი დანიშნა, ზაზა ჯანაშიამ თავი ვერ შეიკავა და მსაჯს ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენა. მას წითელი ბარათი უჩვენეს. იმ სეზონში ზაზას სამტრედიის მაისურით აღარც უთამაშია, არადა ჩემპიონატის ერთ-ერთი საუკეთესო ბომბარდირი იყო…

ალექსანდრე ჩივაძემ ნაკრებში მიწვეული ფეხბურთელების სია იმავე საღამოს, 20 აპრილს დაასახელა, მეორე დღეს კი, წითელ პარასკევს, ბიჭებმა დიღმის საწვრთნელი ბაზის კარი შეაღეს. მწვრთნელის რჩეულთა შორის თავდაპირველად ცხრამეტი მოთამაშე მოხვდა:

მეკარეები: აკაკი დევაძე (როსტოვის როსტსელმაში, რუსეთი), ირაკლი ზოიძე (თბილისის დინამო)

მცველები: მურთაზ შელია, ზაზა რევიშვილი (ორივე ვლადიკავკაზის ალანია, რუსეთი), ბესიკ ბერაძე, ნუგზარ ლობჟანიძე (ორივე დინამო), დიმიტრი კუდინოვი (ლიმასოლის არისი, კვიპროსი), გიორგი ჩიხრაძე (შეპეტივკის ტემპი, უკრაინა)

ნახევარმცველები: თემურ ქეცბაია (ათენის აეკ, საბერძნეთი), გელა ინალიშვილი (ტენის ბორუსია, გერმანია), გოჩა ჯამარაული (დინამო), კახი გოგიჩაიშვილი (სამტრედია), იური გაბისკირია (ტემპი, უკრაინა), გიორგი ღუდუშაური (ზალმრორი, გერმანია)

თავდამსხმელები: შოთა და არჩილ არველაძეები (ტრაბზონის ტრაბზონსპორი, თურქეთი), დავით ყიზილაშვილი (ნიქოზიის ომონია, კვიპროსი), მიხეილ ყაველაშვილი (ალანია, რუსეთი), დავით ჯანაშია (სამტრედია).

მას შემდეგ, რაც ეროვნულმა გუნდმა ისტორიაში პირველი ოფიციალური საკვალიფიკაციო ეტაპი დაიწყო, ჩივაძის სიაში პირველად მოხვდნენ ყიზილაშვილი, ჯანაშია, გაბისკირია და ღუდუშაური, ხოლო არჩილ არველაძე მოლდოვასთან ავადსახსენებელი 0:1-ის შემდეგ დაუბრუნდა მთავარ გუნდს. ნაკრებს მიღმა აღმოჩნდნენ რევაზ არველაძე და გოჩა გოგრიჭიანი, კახი ცხადაძემ კი აინტრახტში ვარჯიშის დროს მუხლის მყესები დაიჭიმა და ამიტომ ვერ ითამაშა. თუ მათ შესახებ ჟურნალისტებმა წინასწარ იცოდნენ, ჯანაშიას და გაბისკირიას არყოფნა სპორტზე მწერალმა მედიამ მხოლოდ პარასკევს, საღამოს შეიტყო, ისინიც ტრავმის გამო გამოაკლდნენ შეკრებას.

პირველი ორი დღის განმავლობაში განცალკევებით ვარჯიშობდა გიორგი ქინქლაძე. მარგვეთთან შეხვედრაში მას კუნთი დაეჭიმა და ნაკრების ექიმების, ზაქრო თელიას და დიმიტრი ზაალიშვილის რჩევით, ჩივაძემ მსუბუქად დატვირთა.

23 აპრილს, როცა საქართველო აღდგომის დღესასწაულს აღნიშნავდა, ტრადიციული საწვრთნელი თამაში შედგა, ეროვნული გუნდი დინამოს გადახალისებულ შემადგენლობას დაუპირისპირდა. სახალისო პაექრობა საათს გაგრძელდა, ოცდაათწუთიანი ტაიმებით.

გერმანიასთან მოსამზადებელი შეკრებისგან განსხვავებით, ამჯერად მწვრთნელმა ჟურნალისტებს ბაზაზე შესვლის უფლება დართო და მეორე დღეს გულშემატკივრებმაც შეიტყვეს, რომ ნაკრებმა დინამოს წინააღმდეგ ასეთი შემადგენლობით ითამაშა: კარში დევაძე, დაცვაში რევიშვილი-შელია-ჩიხრაძის სამეული, მათ წინ კუდინოვი, ნახევარდაცვის ფლანგებზე ქეცბაია და გოგიჩაიშვილი, შუაში ინალიშვილი, ფორვარდების უკან ჯამარაული, წინ კი შოთა არველაძე და ყიზილაშვილი. რაც შეეხება დინამოს, თბილისელთა მაისურით იმ დღეს ოთხმა ვეტერანმა იასპარეზა: გია ფირცხალავამ, კახა სიდამონიძემ, გიორგი შენგელიამ და გრიგოლ ცაავამ. არჩილ არველაძის და მიხეილ ყაველაშვილის გოლებით დინამომ 2:1 მოიგო, ნაკრებიდან კი ჯამარაულმა გაიტანა, ყიზილაშვილის პასით.

24 აპრილს ქინქლაძემ ვეღარ ივარჯიშა. „დაჭიმულია მარჯვენა ფეხის ბარძაყის მომხრელი წინა ოთხთავა კუნთი, დაზიანება ნაწილობრივია. გიორგის ტკივილები არ აწუხებს, მაგრამ აუცილებლად უნდა დაისვენოს მინიმუმ ათი დღე. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა, კუნთი გაუწყდეს და ამას რაც მოჰყვება, წარმოდგენაც არ მინდა“, – ასეთი იყო ზაქრო თელიას კომენტარი.

ალბანეთის ნაკრები თბილისს 25 აპრილს, შუადღით ესტუმრა. გერმანელებისგან განსხვავებით ისინი საკმაო ხანს გაჩერდნენ აეროპორტში და სასტუმრო მეტეხშიც სრულად უპასუხეს ჟურნალისტთა კითხვებს. სტუმართა მთავარი მწვრთნელი ნეპტუნ ბაიკო ოპტიმისტურ განწყობაზე იყო. მისმა გუნდმა 29 მარტს მოლდოვას 3:0 სძლია და ამის გათვალისწინებით, მას თბილისში წარმატებით თამაში სურდა, მინიმუმ ქულის იმედი ჰქონდა.

ბაიკოსგან განსხვავებით სხვანაირად ფიქრობდნენ ფეხბურთელები. ალბანეთის ყველაზე პოპულარულმა სპორტულმა გაზეთმა სპორტმა მოთამაშეებს კარსმომდგარი მატჩის პროგნოზი სთხოვა და თექვსმეტი ალბანელიდან მხოლოდ ტირანელმა ადრიან მემამ განაცხადა, რომ საქართველოდან სამი ქულით დაბრუნდებოდა.

„უმძიმესი თამაში გველის, გამეხარდება ქულას თუ ავიღებთ. საქართველოს ნაკრები კარგი გუნდია, თანამედროვე… ტექნიკურ ფეხბურთს თამაშობს და ამაში ჯერ კიდევ ტირანაში დავრწმუნდი. თუმცა, უნდა ვთქვა, რომ იმ შეხვედრაში ბედი თქვენ მხარეს იყო, ჩვენ ხომ სამჯერ გავარტყით ბურთი ძელს“, – განაცხადა მეორე ბუნდესლიგის ფრაიბურგის წევრმა ალტინ რაკლიმ, რომელსაც სარბიელის ჟურნალისტები მეტეხში გაესაუბრნენ.

26 აპრილს, საქართველოს დროით 18 საათზე, მეტოქეები ეროვნული სტადიონის მწვანე მინდორზე დადგნენ, წამში ნიდერლანდელმა არბიტრმა როლოფ ლუინხემ სასტვენს ჩაბერა და თამაშიც დაიწყო.

შევნიშნავ, რომ ტრავმის გამო გუნდს სულ ბოლო მომენტში დააკლდა მიხეილ ყაველაშვილი. ამის გამო ჩივაძეს მხოლოდ ხუთი სათადარიგო ფეხბურთელი დარჩა: მეკარე ირაკლი ზოიძე, მცველები ნუგზარ ლობჟანიძე და ბესიკ ბერაძე, ასევე არჩილ არველაძე და ნაკრების სამატჩო განაცხადში პირველად მოხვედრილი დინამოელი, ცხრამეტი წლის ლევან ცქიტიშვილი.

მატჩი კი, აქედანვე უნდა ვთქვა, მოსაწყენი გამოდგა. ალბათ, ეს იყო ყველაზე უინტერესო დაპირისპირება იმ შესარჩევში: საქართველო ერთი თავით მაღლა იდგა მეტოქეზე, დაწინაურების შემდეგ კი ბიჭებმა ძალების დაზოგვა დაიწყეს, რამაც თამაში გააუფერულა. მეტოქემაც ვერ ივარგა. შესაძლოა, ისინი მეორე წუთზე გაშვებულმა ბურთმა გატეხა. არ შევცდები თუ ვიტყვი, რომ ჩივაძის ბიჭებმა მშვენივრად… ივარჯიშეს, მატჩის სტატუსის გათვალისწინებით კი მორიგი სამი ქულაც ჩაიწერეს.

ანგარიში მე-2 წუთზე გაიხსნა: ჯამარაულმა შოთა არველაძე გამჭოლი პასით მეკარე ფოტო სტრაკოშას შეატოვა და ჩინებულ ფორმაში მყოფმა თავდამსხმელმაც მეოთხე გოლი გაიტანა სადებიუტო საკვალიფიკაციოში, 1:0.

ტაიმის მიწურულს, 42-ე წუთზე, სტუმრებმა მეორედ დაიწყეს ცენტრიდან თამაში: ჯამარაულის პასით ამჯერად თემურ ქეცბაიამ შეაგდო, 2:0.

საქართველოს ნაკრებს პირველი ნახევრის დიდი ანგარიშით მოგებაც შეეძლო: მატჩის საუკეთესო ფეხბურთელმა ჯამარაულმა მშვენიერ პოზიციაში მყოფ ყიზილაშვილზე სცადა სახიფათო პასი, თუმცა სტრაკოშა ქართველს ჩანაფიქრს მიუხვდა, იყოჩაღა და გადაცემა ჩაჭრა, რითაც ნაკრები გაშვებული გოლსგან იხსნა. დავით ყიზილაშვილი 1994 წლის მალტის საერთაშორისო ტურნირის შემდეგ პირველად გამოჩნდა საქართველოს ნაკრებში.

ამ სამი მომენტის გარდა, პირველ ტაიმში კიდევ იყო რამდენიმე სახიფათო შეტევა, გოგიჩაიშვილის ჩინებული თამაშიც უნდა აღვნიშნო, ვინც იმ დღეს პირველად გამოჩნდა მარცხენა ფრთაზე და საკმაოდ კარგადაც გაისარჯა, მეორე ნახევარი კი, როგორც აღვნიშნე, ძალიან მოსაწყენი გამოდგა, თამაშის მიწურულს მაყურებელმა გუნდებს უსტვინა კიდეც.

75-ე წუთზე ცხვირი გაიტეხა მურთაზ შელიამ. ჩვენი გუნდის კაპიტანი საჰაერო ორთაბრძოლისას სალვატორ კაჩაის შეასკდა და მძიმედ დაშავდა, ჩივაძემ ის ნუგზარ ლობჟანიძით შეცვალა. 1994 წლის ივნისში, ნიგერიაში წაგებული თამაშის შემდეგ, ლობჟანიძემ პირველად ითამაშა ნაკრების მაისურით, შელიას გასვლის შემდეგ კი კაპიტნის სამკლავური ქეცბაიამ მოირგო.

პრესკონფერენციაზე ნეპტუნ ბაიკომ თქვა, პირველმა გოლმა გაგვტეხა წელში, თორემ სხვანაირად ვითამაშებდითო. ალექსანდრე ჩივაძეს კი ჟურნალისტებმა პირველად ზაზა რევიშვილის მოულოდნელი გაუჩინარების შესახებ და მის ნაცვლად ძირითად შემადგენლობაში დებიუტანტის, გიორგი ღუდუშაურის გამოჩენაზე ჰკითხეს.

„გადავწყვიტეთ, რომ დღეს ზაზა არ გვეთამაშებინა. დიახ, მან რუსეთის მოქალაქეობა მიიღო, მაგრამ მას მხოლოდ ჩვენ ნაკრებში თამაში შეუძლია, რუსეთისაში – არა. ამაზე უეფას ფაქსიც მივიღეთ. რევიშვილი გუნდის წევრად რჩება და გთხოვთ, ამ ამბავს კუდებს ნუ გამოაბამთ“, – ასეთი იყო მთავარი მწვრთნელის პასუხი.

რევიშვილი მშვენიერ ფორმაში იყო, ვლადიკავკაზის ალანიის ერთ-ერთი საუკეთესო ფეხბურთელიც გახლდათ და შეკრებაზე ხომ დიდებულად გამოიყურებოდა. დინამოსთან საწვრთნელ მატჩში მან ნაკრების მაისურით ითამაშა, ალბანელებთანაც ყველა ძირითად შემადგენლობაში ელოდა, მთავარმა მწვრთნელმა კი ის მაინც ღუდუშაურით ჩაანაცვლა. მაშინ ითქვა, რომ ჩივაძემ ზაზა ორმაგი მოქალაქეობის მიღების გამო, რუსეთის პასპორტის აღებისთვის დაითხოვა შეკრებიდან, თუმცა იყვნენ ისეთებიც, ვინც ამტკიცებდა, რომ მწვრთნელი და მოთამაშე შელაპარაკდნენ და ფეხბურთელმაც ამიტომ დატოვა შეკრება. ასე იყო თუ ისე, 1995 წელს რევიშვილს ეროვნულ გუნდში აღარ უთამაშია. ის ნაკრებს მხოლოდ 1996 წელს, რუმინეთთან ამხანაგურ მატჩში დაბრუნდა.

საქართველოს და ალბანეთის ნაკრების მთავარი მწვრთნელების პრესკონფერენცია კი უცნაურად დასრულდა: სტუმარმა ჟურნალისტებმა ალექსანდრე ჩივაძესთან სამახსოვრო ფოტო გადაიღეს, რის შემდეგაც ეროვნული ნაკრების თავკაცი სპორტულ ჟურნალისტებს ივნისამდე დაემშვიდობა.

* * *

26 აპრილი, 1995. ევროპის 1996 წლის ჩემპიონატის შესარჩევი ტურნირი, VII ჯგუფი. თბილისი, ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონი. 20 000
საქართველო 2:0 ალბანეთი
გოლები: 1:0 შოთა არველაძე (2, გოჩა ჯამარაულის პასით), 2:0 თემურ ქეცბაია (42, გოჩა ჯამარაულის პასით)
საქართველო: აკაკი დევაძე, გიორგი ღუდუშაური, დიმიტრი კუდინოვი, გიორგი ჩიხრაძე, მურთაზ შელია (კაპ) (ნუგზარ ლობჟანიძე 75), კახი გოგიჩაიშვილი, გელა ინალიშვილი, გოჩა ჯამარაული, თემურ ქეცბაია, დავით ყიზილაშვილი (არჩილ არველაძე 79), შოთა არველაძე
მწვრთნელი: ალექსანდრე ჩივაძე
ალბანეთი: ფოტო სტრაკოშა, რუდი ვატა, არიან ჯუმბა, საიმირ მალკო, ედმონდ დალიპი, სულეიმან დემოლარი (კაპ), ინდრიტ ფორტუზი (სოკოლ პრენგა 57), ალტინ რაკლი, სოკოლ კუშტა (ედმონდ დოსტი 83), არდიან მემა, სალვატორ კაჩაი
მწვრთნელი: ნეპტუნ ბაიკო
გაფრთხილება: არიან ჯუმბა
მსაჯები: როლოფ ლუინხე; რ.ოვერკლიფტი, ტ.ვან დაიკი (ნიდერლანდები)

ლაშა გოდუაძე
2025 წლის 28 აგვისტო
ფოტო: ციფრული ბიბლიოთეკა ივერიელი
* – 2025 წლის 28 აგვისტოს წერილი გამოქვეყნდა Leadersport.ge-ზე