ვიშვანათან ანანდი: ჭადრაკში მთავარი სიყვარულით თამაშია!

შემოდგომით ბათუმი მსოფლიოს საჭადრაკო დედაქალაქი გახდება: ჩვენი ქვეყნის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული საკურორტო ქალაქი 23 სექტემბრიდან 6 ოქტომბრის ჩათვლით 43-ე საჭადრაკო ოლიმპიადას უმასპინძლებს.
წინასწარი მონაცემებით, ბათუმს 4 ათასი სტუმარი ეწვევა მსოფლიოს 189 ქვეყნიდან. ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ ასეთი მასშტაბური სპორტული ღონისძიება საქართველოში ჯერ არ ჩატარებულა.
ევროპის საჭადრაკო კავშირის პრეზიდენტის და ბათუმი 2018-ის საორგანიზაციო კომიტეტის დირექტორის ზურაბ აზმაიფარაშვილის ინიციატივით, ინდოელი დიდოსტატი ვიშვანათან ანანდი 43-ე საჭადრაკო ოლიმპიადის კეთილი ნების ელჩი გახდა.
მსოფლიოს ექს-ჩემპიონი და მსოფლიოს მოქმედი ჩემპიონი სწრაფ ჭადრაკში საქართველოს აპრილის შუა რიცხვებში ეწვია, როცა თბილისში, სასტუმრო ბილტმორში ბათუმი 2018-ის პრეზენტაცია გაიმართა.
ეს ინტერვიუც იმ დღეებში ჩაიწერა. ვიშვანათან ანანდი ვერის ბაღში მდებარე ევროპის საჭადრაკო კავშირის ოფისში გვესტუმრა.

ჭადრაკს 6 წლიდან თამაშობთ. იმთავითვე გრძნობდით, რომ ეს თქვენი ცხოვრების მთავარი არჩევანი იქნებოდა?
იცით, ბავშვობაში ბევრს ვერაფერს აცნობიერებ, უბრალოდ გიყვარს. ვერ ვიტყვი, რომ მოჭადრაკეობა მინდოდა, თუმცა იმდენად მიყვარდა ეს თამაში, ვგრძნობდი, რომ ჩემი ცხოვრება რაღაც სახით მასთან იქნებოდა დაკავშირებული.

თქვენს პირველ დიდ გამარჯვებად ინდოეთის იუნიორთა ჩემპიონატის მოგება ითვლება, როცა ქულათა მაქსიმუმით გაიმარჯვეთ. რამდენად დიდი როლი ითამაშა იმ ტიტულმა შემდგომ კარიერაზე და წარმატებებში?
ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც იმ გამარჯვებამ მომიტანა, საერთაშორისო ასპარეზი იყო. გავხდი თუ არა უძლიერესი, უამრავი კარი გაიღო: აზიის იუნიორთა პირველობაზე ვითამაშე, შემდეგ მსოფლიო ჩემპიონატში… ასევე ძალიან მნიშვნელოვანი იყო ისიც, რომ ჩემპიონის ტიტულმა შესაძლებლობებში დამარწმუნა, მივხვდი, რომ საუკეთესოთა შორის ღირსეულად თამაში შემეძლო. დამწყები მოჭადრაკისთვის და ზოგადად სპორტსმენისთვის, საკუთარი ძალების რწმენა აუცილებელია.

თქვენ პირველი ინდოელი ხართ, რომელმაც საერთაშორისო ოსტატის წოდება მოიპოვა. ასევე პირველი ინდოელი და აზიელი, ვინც მსოფლიოს ჩემპიონი გახდა იუნიორთა შორის და პირველი ინდოელი საერთაშორისო დიდოსტატი. ჭადრაკის სამშობლოდ ინდოეთი ითვლება, თქვენამდე კი მსგავს წარმატებებს ვერავინ მიაღწია. როგორ ფიქრობთ, რატომ?
ჩემი აზრით ამის მიზეზი ისაა, რომ ინდოეთში ჭადრაკი დიდი ხნის განმავლობაში არ იყო პოპულარული, უფრო სწორად მასობრივი. ვამაყობ, რომ სწორედ ინდოეთია ჭადრაკის სამშობლო, მაგრამ ეს საუკუნეების წინ მოხდა, თანამედროვე ეპოქაში კი ინდოელები ჭადრაკით გვიან დაინტერესდნენ. თუ გასული საუკუნის ჩემპიონებს გავიხსენებთ, კარგად დავინახავთ, რომ უძლიერესები იმ ქვეყანას წარმოადგენდნენ, სადაც ჭადრაკი ლამის პროფესიად იქცა. საბჭოთა კავშირს და რუსეთს ვგულისხმობ. დღეს სხვა სიტუაციაა – ჭადრაკი საერთაშორისო სპორტია და ამის დასტურია რეიტინგის პირველი ათეული, რომლის ლიდერები არაერთი ქვეყნიდან არიან. ადრე ასე არ იყო, მსოფლიოშიც საუკეთესო საბჭოთა მოჭადრაკეები ლიდერობდნენ.

ცნობილია, რომ თქვენი პირველი საერთაშორისო გამარჯვებების შემდეგ ინდოეთში ჭადრაკი ძალიან პოპულარული გახდა. იყო თუ არა მხარდაჭერა ხელისუფლების მხრიდან და ზოგადად, რა პროექტები განხორციელდა ახალგაზრდების ხელშეწყობისთვის?
ჩემი გამარჯვებების შემდეგ ხელისუფლებამ ჭადრაკი სპორტის სხვა სახეობებს გაუთანაბრა. გაიზარდა დაფინანსებაც, რითაც არათუ სხვებმა, მეც არაერთხელ ვისარგებლე – მოჭადრაკეებს საერთაშორისო ტურნირებზე გამოსვლის საშუალება გაგვიჩნდა. ამან საერთო დონე საგრძნობლად აამაღლა. ჭადრაკი მასობრივი გახდა: უფრო მეტმა დაიწყო თამაში, მწვრთნელები მომრავლდნენ, ტურნირებმა იმატა… სწორედ ხელისუფლების მიერ განხორციელებული გონივრული პოლიტიკის შედეგად ვთვლი იმას, რომ ინდოეთს დღეს 15 დიდოსტატი ჰყავს.

1995 წელს პროფესიონალ მოჭადრაკეთა ასოციაციის ვერსიით გამართულ საჩემპიონო შეხვედრაში გარი კასპაროვს დაუპირისპირდით. 9 პარტიის შემდეგ იგებდით, თუმცა მომდევნო 5-დან 4 წააგეთ და საბოლოოდ 7,5:10,5 დამარცხდით. რით ახსნით იმ წაგებას?
გამოუცდელობით! უმაღლეს დონეზე ასპარეზობა ახალი დაწყებული მქონდა და ჯერ კიდევ ვერ ვხვდებოდი, თუ რამდენად სწრაფად იცვლება სიტუაცია ჭადრაკში. რა თქმა უნდა, თავის როლი ითამაშა მატჩის სტატუსმაც: სხვა დონეა, სხვა სიმაღლე… გინდა არ გინდა, ეს დამატებით ზეწოლას ახდენს. შესაძლოა ვინმემ თქვას, რომ ჭადრაკი მხოლოდ თამაშია, მაგრამ ასე არაა: როცა მსოფლიოს ჩემპიონს ეთამაშები, იქ სხვა ფაქტორებიც უნდა გაითვალისწინო, განსაკუთრებულად უნდა მოემზადო… იმ მატჩში დაწინაურებამ ცუდი სამსახური გამიწია: მოვეშვი და შემდეგ ძალიან უხეში სტრატეგიული შეცდომები დავუშვი. ჭადრაკში შეცდომას არავინ გაპატიებს.

სტატისტიკური მონაცემებით ყველაზე ცუდი შედეგი კასპაროვთან გაქვთ. თვლით თუ არა, რომ ის თქვენი მთავარი და ყველაზე რთული მეტოქე იყო?
მიმაჩნია, რომ კასპაროვი რთული მეტოქე იყო, ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი მოწინააღმდეგე, მაგრამ ვერ ვიტყვი, რომ მთავარი მეტოქე გახლდათ. იცით, თუ ლინარესის საერთაშორისო ტურნირს არ მივიღებთ მხედველობაში, ჩვენ იშვიათად ვხვდებოდით ერთმანეთს. თან, როცა მე ვიწყებდი აღმასვლას, 2000-01 წლებს ვგულისხმობ, გარი კარიერას ამთავრებდა და ცუდი სტატისტიკური მონაცემებიც ამით თუ აიხსნება. კიდევ რამდენიმე წელიწადი რომ დარჩენილიყო და მასთან კიდევ მეთამაშა, ვიფქრობ, მაჩვენებლებს გამოვასწორებდი.

1998 წელს ფიდეს ეგიდით გამართულ მსოფლიოს ნოკაუტ-ჩემპიონატის ფინალში ანატოლი კარპოვთან დამატებით პარტიებში დამარცხდით. მასთან პირიქით, მშვენიერი შედეგები გაქვთ. ჭადრაკის ისტორიაში ამ ორი დიდოსტატის დაპირისპირება კლასიკად ითვლება. თქვენი აზრით, კასპაროვი უფრო ძლიერი იყო თუ კარპოვი?
კასპაროვს გაცილებით შთამბეჭდავი შედეგები აქვს და მხოლოდ ამით თუ ვიმსჯელებთ, მაშინ გარია უძლიერესი. მაგრამ ზოგადად მიმაჩნია, რომ ამა თუ იმ თაობის მოჭადრაკეთა შედარება არასწორია. კარპოვს და კასპაროვს სხვადასხვა თაობის წარმომადგენლად მივიჩნევ. კასპაროვი რომ გამოჩნდა, კარპოვს კარიერის პიკი გადავლილი ჰქონდა…

ვინ მიგაჩნიათ ყველა დროის საუკეთესო მოჭადრაკედ და რატომ?
დღეს კომპიუტერია სამაგალითო, ისე კი, ბობი ფიშერს ვთვლი უძლიერესად. ძალიან ლამაზად და საინტერესოდ თამაშობდა.

კარპოვთან მარცხის ორი წლის თავზე პირველად გახდით მსოფლიოს ჩემპიონი, როცა ფიდეს ნოკაუტ-ჩემპიონატის ფინალში ალექსეი შიროვს მოუგეთ (3,5:0,5). ჩემპიონობა დიდებულია. საინტერესოა, რას გრძნობდით ბოლო პარტიის დასრულების შემდეგ?
უბედნიერესი ვიყავი! საერთოდ, ის ჩემპიონატი ძალიან მაღალ დონეზე ჩავატარე და დაუმარცხებლად გავიმარჯვე, მოტივირებული, შემართული ვიყავი. იმ ტურნირზე ერთადერთხელ შემექმნა პრობლემა, ჩემ დაბადების დღეს, როცა ჰალიფმანს შევხვდი, თუმცა ყველაფერი კარგად დასრულდა. დღევანდელი გადასახედიდან ვთვლი, რომ ის ტურნირი კარიერაში ერთ-ერთი საუკეთესო იყო.

ინდოეთში როგორ შეხვდნენ თქვენ გამარჯვებას?
მსოფლიო ჩემპიონატი მანამდეც მოვიგე, თუმცა ის ასაკობრივი ტიტულები იყო, ამ გამარჯვების შემდეგ კი ძალიან პოპულარული გავხდი. ვფიქრობ, სწორედ მაშინ გამიცნო ლამის ყველა ინდოელმა.

რა შეცვალა თქვენ ცხოვრებაში უმაღლესმა ტიტულმა?
კონკრეტულად ვერაფერს გამოვყოფ… მწამს, რომ ყველა მოჭადრაკე ოცნებობს მსოფლიოს ჩემპიონობაზე, მე კი გამიმართლა და მიზანს მივაღწიე. საერთო ჯამში 7 წლის განმავლობაში ვიყავი უძლიერესი. როცა მწვერვალზე ადიხარ, თითქოს გასაკეთებელი აღარაფერია, მაგრამ ასე არაა.

ჭადრაკის სამყაროში დიდი შერიგების შემდეგ, 2007 წელს, ორ წრედ გამართული მსოფლიო პირველობა დაუმარცხებლად მოიგეთ. თვლით თუ არა, რომ მეხიკოში მოპოვებული ის გამარჯვება თქვენ კარიერაში ურთულესია?
არა, ურთულესი ნამდვილად არაა, თუმცა იმ შეჯიბრების მსვლელობისას არაერთი სიძნელე გადავლახე. დღეს შემიძლია ვთქვა, რომ მეხიკოში ძალიან კარგად ვითამაშე: II ტურიდან მუდმივად ლიდერთა შორის ვიყავი. მიუხედავად იმისა, რომ კრიშჩუკთან პრობლემები შემექმნა, დაცვაში კარგად ვითამაშე და საბოლოოდ I ადგილი დავიკავე.

2008 წლის ოქტომბერში, ბონში, ვლადიმირ კრამნიკი დაამარცხეთ და ტიტული დაიცავით. ფიდეს რეიტინგში იმ დროისთვის თქვენ მე-5 ადგილზე იყავით, კრამნიკი კი მე-6 იყო. ამის გათვალისწინებით, თვლით თუ არა, რომ რეიტინგი რეალურად ასახავს ძალთა თანაფარდობას?
ვთვლი, რომ თანამედროვე სარეიტინგო სისტემა საკმაოდ დახვეწილია და ზუსტ წარმოდგენას გვაძლევს ძალთა თანაფარდობაზე. თუ მოთამაშის შეფასება გვსურს, ამისთვის ფიდეს რეიტინგი უალტერნატივოა.

ერთადერთი ხართ, რომელმაც მსოფლიოს ჩემპიონის ტიტული 3 ფორმატით მოიგო: ნოკაუტ-სისტემით (2000), წრიულ ჩემპიონატში (2007) და პრეტენდენტთან უშუალო დაპირისპირების შემდეგ (2008). ამ სამიდან რომელია ურთულესი?
ყველა ძალიან განსხვავებულია, საერთო თითქმის არაფერი აქვთ… წრიულ ჩემპიონატში სხვადასხვა მოწინააღმდეგეს ხვდები და ერთადერთი საზრუნავი შედეგია. უშუალო დაპირისპირებისას კი, როცა ერთი და იგივე მეტოქეს ეთამაშები, ძალიან ბევრ რამეს ითვალისწინებ, ოპონენტს თავიდან ბოლომდე სწავლობ. ნოკაუტ-სისტემა საერთოდ სხვაა: თითოეული სვლა უნდა გათვალო, არადა ჩემპიონატს გამოეთიშები. კიდევ ერთ მაგალითს მოვიშველიებ: ჩემპიონატში, საკუთარი თავის გარდა, შესაძლოა, პარალელურად მიმდინარე პარტიის შედეგიც წაგადგეს. კონკურენტის მარცხს ვგულისხმობ, საჩემპიონო შეხვედრაში კი ვერაფერი დაგეხმარება. მოიგებ პარტიას? დაწინაურდები. ვერა? მეტოქე გაჯობებს. ასე რომ, სამივე ძალიან განსხვავებული და თავისებურად რთულია. ისე კი, მოთამაშემ ყოველთვის წინასწარ იცის რა ფორმატით მოუწევს თამაში. თუ გამარჯვება სურს, სათანადოდ განწყობაც უნდა შეძლოს.

ფიდეს არაერთი ნოვაციის მიუხედავად, პროფესიონალი მოჭადრაკეების აზრით ნამდვილი მსოფლიოს ჩემპიონი ისაა, ვინც უშუალო დაპირისპირებაში აჯობებს მოქმედ ჩემპიონს ან პრეტენდენტთა ტურნირის გამარჯვებულს. თქვენც ასე თვლით?
საჩემპიონო მატჩები ყველაზე პოპულარულია, მათ შორის მოჭადრაკეებში, ჟურნალისტებსა და მედიაშიც. მეტსაც გეტყვით: მგონი, ეს ფორმატი ყველაზე ძალიან უყვართ ორგანიზატორებსაც – გაცილებით ადვილი დასაგეგმი და ჩასატარებელია, ვიდრე ტურნირი. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ მატჩი ყველაზე ტრადიციულია – საუკუნეზე მეტი ხნის წინ სწორედ ამ გზით ვლინდებოდნენ ჩემპიონები. ჩემთვის ის ყველაზე მისაღებია, მაგრამ საერთო ჯამში ფორმატს გადამწყვეტ მნიშვნელობას არასდროს ვანიჭებ.

2007 წელს თქვენ გახდით მხოლოდ და მხოლოდ მე-6 (ბობი ფიშერი, ანატოლი კარპოვი, გარი კასპაროვი, ვლადიმირ კრამნიკი, ვესელინ ტოპალოვი), რომელიც რეიტინგს სათავეში ჩაუდგა. რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ეს თქვენთვის?
რეიტინგის ლიდერობა მაღალ დონეზე სტაბილურ თამაშს მოაქვს, ეს კი, ცხადია, ყველას მიზანია. როცა პირველად გავხდი ლიდერი, გამიხარდა, თუმცა იმ დროს მსოფლიოს ჩემპიონობაზე უფრო ვფიქრობდი… საერთო ჯამში 4 წელი ვიყავი ლიდერი, ინტერვალებით, მაგრამ მაინც.

კასპაროვის, კრამნიკის და ტოპალოვის შემდეგ თქვენ იყავით მხოლოდ მე-4, რომელმაც რეიტინგში 2 800-პუნქტიანი ნიშნული გადალახა. კარიერაში საუკეთესო მაჩვენებელი – 2 817 – 2011 წლის მარტში დააფიქსირეთ. თვლით თუ არა, რომ ეს მაქსიმუმი იყო?
სიამოვნებით ვიტყოდი რომ არა, მაგრამ ვერაფრით დავამტკიცებ. მეტი შემეძლო, მაგრამ არ გამოვიდა. ჩემი ამჟამინდელი რეიტინგი კი აშკარად უკეთესის სურვილს ტოვებს.

2014 წლის აპრილში მსოფლიოს ჩემპიონმა მაგნუს კარლსენმა ფენომენალური შედეგი დააფიქსირა: 2 889,2 პუნქტი. თქვენი აზრით ეს სამუდამო რეკორდია?
უდავოდ შთამბეჭდავი მაჩვენებელია, მაგრამ დარწმუნებული ვარ სამუდამო არაა. ადრე თუ გვიან მას გააუმჯობესებენ. ჩემი აზრით მთავარი კონკრეტული მაჩვენებელი კი არა, სტაბილურობაა. კი, კარლსენმა საოცარი შედეგი აჩვენა, მაგრამ დღეს მას 2 860-65-ის ფარგლებში გაჩერებაც უზომოდ უჭირს. რთულია უმაღლეს დონეზე სტაბილურად თამაში, წარმოუდგენლად ძნელია.

2010 წელს ვესელინ ტოპალოვთან დაიცავით ტიტული. ჩემპიონობა გადამწყვეტ, მე-12 პარტიაში მოიგეთ, თან შავი ფიგურებით. ეს უფრო რთული მატჩი იყო თუ ორი წლის შემდეგ, მოსკოვში, ბორის გელფანდთან გამართული დაპირისპირება?
ორივე რთული იყო… მიუხედავად იმისა, რომ გელფანდთან მატჩში საქმე ტაი-ბრეიკამდე მივიდა, ვერ ვიტყვი, რომ ტოპალოვის წინააღმდეგ უფრო ადვილად ვითამაშე. იქ ერთი შეცდომა რომ დამეშვა, უკანასკნელ პარტიას წავაგებდი და ტიტულსაც დავთმობდი, ასე რომ… ამ მატჩებს ვერ განვასხვავებ, მიუხედავად იმისა, რომ გელფანდთან შეხვედრა უფრო ხანგრძლივი გამოდგა.

ტოპალოვს, საფეხბურთო ტერმინოლოგიას თუ დავესესხებით, მისსავე მოედანზე – ბულგარეთში, სოფიაში სძლიეთ. რამდენად მნიშვნელოვანია, თუ სად ტარდება საჩემპიონო შეხვედრა? ფინალისთვის მზადების პროცესში ამ ფაქტორს ითვალისწინებთ?
საჩემპიონო შეხვედრების წინ მეტოქეები ზუსტად თანხმდებიან ყველა საკითხზე, მნიშვნელოვან დეტალებზე… მე ასე ვიქცევი და ეს, ზოგადად, მიღებული პრაქტიკაა. რაც შეეხება მასპინძელ ქალაქს ან ქვეყანას, ამას დიდ მნიშვნელობას არასდროს ვანიჭებ.

თქვენი და ტოპალოვის საჩემპიონო მატჩი 1937 წლის შემდეგ იყო პირველი, რომელშიც ყოფილი საბჭოთა კავშირის ან რუსეთის წარმომადგენლები არ მონაწილეობდნენ. რით ახსნით ამ ქვეყნების საჭადრაკო სკოლის სიძლიერეს?
საბჭოთა კავშირი კარგა ხნის განმავლობაში მსოფლიოს ერთადერთი ქვეყანა იყო, სადაც ჭადრაკი პროფესიად ითვლებოდა. სხვა ქვეყნებშიც იყვნენ მაღალი დონის მოთამაშეები, მაგრამ საბჭოთა კავშირის გარდა სხვაგან ჭადრაკით ვერ იცხოვრებდი. ვფიქრობ, ამით თუ აიხსნება ამ ქვეყნის წარმომადგენელთა შთამბეჭდავი ტრიუმფები. მათ ყველა პირობა ჰქონდათ შექმნილი: ძლიერი სკოლები, მწვრთნელები, ლიტერატურა… დღეს ჭადრაკი საერთაშორისოა. კომპიუტერების წყალობით მან, ასე ვთქვათ, არასაჭადრაკო ქვეყნებშიც შეაღწია, თუმცა ყველაფრის მიუხედავად, საბჭოთა საჭადრაკო სკოლის შედეგების გამეორება, იმ დონემდე ასვლა წარმოუდგენლად მიმაჩნია.

მიუხედავად იმისა, რომ 2013 წელს საჩემპიონო მატჩი ინდოეთში, ჩენაიში გაიმართა, თქვენ დამარცხდით. მაგნუს კარლსენმა ვადამდე ადრე, 10 ტურის შემდეგ გაიმარჯვა – 3,5:6,5. დღევანდელი გადასახედიდან რა იყო იმ წაგების მიზეზი?
იმ მატჩის გახსენება არ მიყვარს. ვთვლი, რომ ძალიან ცუდად ვითამაშე… ვერაფერი დავუპირისპირე მეტოქის ტაქტიკას.

კარლსენმა ერთი წლის შემდეგ, სოჭშიც ვადამდე მოიგო – 6,5:4,5. მას შემდეგ ჩემპიონის ტიტულისთვის აღარ გითამაშიათ. გიჭირთ ახალ თაობასთან ჭიდილი?
თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით მოჭადრაკეთა საერთო დონე საგრძნობლად გაზრდილია. დიახ, გიდასტურებთ, რომ რთულია ახალ თაობასთან თამაში. ახალი მეთოდებია, არაერთი სიახლე… თუ პირველობა გსურს, ყველაფერს ფეხი უნდა აუწყო, საამისოდ კი დიდი ძალისხმევაა საჭირო. ჯერჯერობით ვცდილობ, მსოფლიო თასებზე ვთამაშობ… ვნახოთ მომავალში რა იქნება.

სწრაფ ჭადრაკში საუკეთესო მოთამაშედ ითვლებით, 2003 წელს პირველად გახდით მსოფლიოს ჩემპიონი, შარშან კიდევ ერთხელ მოიგეთ ეს ტიტული. რა არის მთავარი სხვაობა კლასიკურ და სწრაფ ჭადრაკს შორის?
დრო! კლასიკურ ჭადრაკში ერთი სვლისთვის ორჯერ ან სამჯერ მეტი დრო გაქვს, აქ კი ძალიან სწრაფად გიწევს აზროვნება, მრავალსვლიან ტაქტიკაზე ნაკლებად ფიქრობ, თითოეულ სვლას შესაბამისად ვერ უღრმავდები… ზუსტად რომ ვთქვა, სწრაფ ჭადრაკში ინსტინქტებით უფრო მოქმედებ… დიახ, ასეა.

თქვენი გამარჯვებების ნუსხას თუ გადავხედავთ, აღმოვაჩენთ, რომ სწრაფ ჭადრაკში ყველაზე ხშირად მაინცის ჩეზ კლასიკს იგებდით. იქ 11-ჯერ გახდით ჩემპიონი. ეს თქვენი საყვარელი შეჯიბრება იყო?
ერთ-ერთი გამორჩეული ტურნირია, თუმცა სხვებიც მიყვარს: მაგალითად ლინარესი, ფრანკფურტი… კორსიკასაც ხშირად ვსტუმრობ, ბოლო დროს ლონდონსა და სენტ-ლუისში თამაშიც მსიამოვნებს, ასე რომ, მხოლოდ მაინცს ნუ გამოარჩევთ. საერთოდ, ყოველთვის მიხარია იმ ქალაქში ჩასვლა, რომელთანაც კარგი მოგონება მაკავშირებს.

სხვადასხვა დროს 6-ჯერ დაჯილდოვდით საჭადრაკო ოსკარით. რამდენად დიდ მნიშვნელობას ანიჭებთ ასეთ ტიტულებს?
ყველა ტიტული აღიარებაა და შესაბამისად, სასიამოვნოცაა. ამ მხრივ არც საჭადრაკო ოსკარია გამონაკლისი.

ცნობილია, რომ საერთაშორისო ტურნირებზე მეუღლესთან არუნასთან ერთად მოგზაურობთ. არაერთი სპორტსმენი მარტო ყოფნას ამჯობინებს, თქვენთვის კი, როგორც ჩანს, ოჯახური გარემო მნიშვნელოვანია.
სანამ შვილი გაგვიჩნდებოდა, ყველგან ერთად დავდიოდით, მაგრამ ახლა ასე აღარაა. ბავშვს ყურადღება სჭირდება, თუმცა მიხარია, რომ ბათუმი 2018-ის პრეზენტაციისთვის მთელი ოჯახი ვეწვიეთ თბილისს. სკოლის არდადეგებმა ძალიან გაგვახარა… საერთოდ, არუნას დიდი როლი მიუძღვის ჩემ წარმატებებში. მისი წყალობით ბევრი საქმისგან თავისუფალი ვარ და ჭადრაკზე კონცენტრაციისთვის საკმაო დრო მრჩება.

ცრურწმენების თუ გჯერათ?
ვიცი, რომ უაზრობა და სასაცილოა, მაგრამ თამაშის წინ ყველაფერს ვითვალისწინებ: ერთსა და იმავე საწერ კალამს ვიყენებ, დარბაზში ამოჩემებული შესასვლელიდან შევდივარ, საყვარელი ჭიქა მაქვს, კოსტიუმსაც სპეციალურად ვარჩევ… რა თქმა უნდა, ჩემი საქციელი ლოგიკურად ვერ აიხსნება, მაგრამ როცა გრძნობ, რომ სხვანაირად დისკომფორტს განიცდი, ბევრი ფიქრი საჭირო არაა… ხომ ხედავთ, ცრუმორწმუნე ვყოფილვარ.

შევიტყვეთ, რომ თქვენი საყვარელი ანსამბლი ქუინია, მსახიობი კი რაჯ კაპური…
კი, ქუინი ძალიან მიყვარს, აი რაჯ კაპური კი ერთადერთი ფავორიტი მსახიობი ნამდვილად არაა, მის გარდა არაერთი მისი თანამედროვეც მიყვარს. ბევრ მათგანს ინდოეთის გარდა არსად იცნობენ, მაგრამ ეს ნაკლებად მნიშვნელოვანია.

როგორია ყველა დროის ერთ-ერთი საუკეთესო მოჭადრაკის ყოველდღიური ცხოვრება, მაგალითად ერთი ჩვეულებრივი დღე?
დილა შვილს ეთმობა: სკოლაში მიმყავს, შემდეგ შინ… სპორტდარბაზშიც დავდივარ, ძირითად დროს კი შინ ვატარებ, პირადი საქმეების მოგვარებას ვცდილობ. საერთოდ, ოჯახის წევრებთან ყოფნა მსიამოვნებს. ტურნირების გამო ბევრს ვმოგზაურობ, ამიტომ, ვცდილობ ხშირად ვიყო შინ.

ჭადრაკი რომ არა, რა პროფესიას აირჩევდით?
წარმოდგენა არ მაქვს! მთელი ჩემი ცხოვრება ჭადრაკთანაა დაკავშირებული და სიმართლე გითხრათ, ამაზე არც მიფიქრია… ისე კი, მამა და ძმა ინჟინრები არიან. რომ არა ჭადრაკი, ალბათ, მეც ამ პროფესიას ავირჩევდი.

გაიხსენეთ მწვრთნელების ის რჩევა, რომელიც სამუდამოდ დაგამახსოვრდათ.
ბავშვობაში ხშირად მეუბნებოდნენ, რომ მთავარი თამაშის შუა ნაწილია… მახსოვს ერთი დამრიგებლის რჩევაც: რომ ინდივიდუალიზმი მნიშვნელოვანია, რთულ სიტუაციაშიც იმად უნდა დარჩე, ვინც ხარ.

როგორია თქვენეული საჩემპიონო ფორმულა? რა არის საჭირო ჩემპიონობისთვის?
შრომა, მაგრამ მასზე წინ თამაშის სიყვარულს დავაყენებდი. თუ ჭადრაკი სიამოვნებას არ განიჭებს, რაც უნდა მოინდომო, ვერაფერს გახდები – შედეგი გაუარესდება.

რას ურჩევდით დამწყებ მოჭადრაკეებს?
სიყვარულით თამაშს. ეს მთავარია!

ჭადრაკი სპორტია?
ვთვლი, რომ ჭადრაკი სპორტია. სხვათა შორის, ამ თემაზე რამდენჯერმე მიკამათია კიდეც. ბევრს საუბრობენ სპორტის განმარტებაზე: თუ რა არის სპორტი, მაგრამ ეს სხვა საკითხია… როცა სხვა სახეობების წარმომადგენელთა ინტერვიუებს ვკითხულობ ან მათ ვუსმენ, ვხვდები, რომ მე – მოჭადრაკე და ის, პირობითად ფეხბურთელი, მოცურავე ან მძლეოსანი, ერთსა და იმავეს განვიცდით, ვგრძნობთ, ვფიქრობთ… ამიტომაც ვთვლი, რომ ჭადრაკი სპორტია.

თქვენ ბათუმი 2018-ის კეთილი ნების ელჩი ბრძანდებით. საინტერესოა, რატომ დათანხმდით ამ წინადადებას?
ქართველებთან ვმეგობრობ, საქართველოსთან კარგი მოგონებები მაკავშირებს, სტუმართმოყვარე ხალხი ხართ და რატომაც არა? თან ვხედავ, რომ ოლიმპიადის საორგანიზაციო კომიტეტი ყველაფერს აკეთებს ტურნირის უმაღლეს დონეზე მისაღებად. ასეთ დროს უარს ვერ ვიტყოდი. სიმართლე გითხრათ, დიდხანს არ მიფიქრია, ჩემი მეგობრის ზურაბ აზმაიფარაშვილის შეთავაზებას უმალ დავთანხმდი.

ოლიმპიადის დღეებში ფიდეს საპრეზიდენტო არჩევნებიც გაიმართება. პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი გეორგიოს მაკროპულოსი ერთ-ერთი კანდიდატია…
არჩევნებზე ბევრს ვერაფერს გეტყვით, არ მსურს ვიყო მხარე ამ პროცესში. თუმცა, ინტერესით დაველოდები არჩევნების შედეგს.

ესაუბრა ლაშა გოდუაძე (www.batumi2018.fide.com/ge; 2018 წლის 28 აპრილი)
ფოტო: ბათუმი 2018-ის პრესცენტრი